Nowe możliwości do walki z nieuczciwymi chorującymi dała ZUS-owi nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach społecznych.
Nowy oręż ZUS - nowelizacja ustawy
Urząd nie tylko dostał nowy oręż, aby sprawdzać, co pracownicy robią i gdzie przebywają na L4, ma teraz także niepodważalną podstawę prawną do tego, aby żądać zwrotu zasiłku chorobowego. W przypadku niektórych osób prawdopodobieństwo kontroli ZUS jest większe. Pod lupą będą szczególnie ci, którzy pobierają wysokie zasiłki lub są na L4 powyżej 30 dni. Prawnicy ostrzegają: mając podstawę prawną do żądania zwrotu, ZUS może zacząć ścigać tych, którzy na L4 remontowali dom albo wyjechali na wakacje. O to, co robi osoba na L4, będzie nawet mógł zapytać... sąsiada.
Co kontroluje ZUS?
Jak wiemy, ZUS kontroluje zarówno prawidłowość orzekania niezdolności do pracy, jak i prawidłowość wykorzystania zwolnień lekarskich. W pierwszym przypadku lekarze orzecznicy ZUS weryfikują, czy osoba na L4 nadal jest chora i niezbędna jest kontynuacja zwolnienia czy też należy zwolnienie skrócić.Z kolei kontrola prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego polega na sprawdzeniu czy osoba korzystająca ze zwolnienia, a tym samym świadczenia chorobowego, nie świadczy pracy lub nie wykonuje innych czynności, które są niezgodne z zaleceniami lekarza i mogą utrudnić powrót do zdrowia.
Informacje od sąsiada, a nawet od współmałżonka
Jak ZUS może sprawdzić, co robiłeś na L4? Jedną z „niespodzianek”, jakie przygotował dla ubezpieczonych ustawodawca jest przepis, który zacznie obowiązywać z początkiem 2022 r. Chodzi o art. 4 nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, który zmienia przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z nim, ZUS, w celu ustalenia prawa do zasiłku i jego wypłaty, może pozyskiwać dane i informacje w zakresie niezbędnym do ustalenia prawa do zasiłków, ich wysokości, podstawy wymiaru oraz do ich wypłat od ubezpieczonych oraz płatników składek, którzy są obowiązani bezpłatnie je udostępnić.Przepis ten daje ZUS szerokie możliwości zbierania informacji odnośnie konkretnej osoby ubiegającej się o zasiłek, i to od bliżej niesprecyzowanych podmiotów i osób, czyli osób trzecich. Jak mówią eksperci, na podstawie tego przepisu na żądanie ZUS znajomy czy sąsiad będą musieli dostarczyć zakładowi informacje o osobie korzystającej ze świadczenia.
- Członek rodziny w takiej sytuacji może odmówić odpowiedzi na pytania w toku postępowania, jeśli mogłoby to wiązać się z odpowiedzialnością karną dla niego lub osoby bliskiej, więc moim zdaniem członkowie rodziny nie będą brani na świadków, ale już logowanie ich telefonów lub ich portale społecznościowe nie są objęte tym zwolnieniem - zaznacza Przemysław Hinc, doradca podatkowy i członek zarządu w kancelarii PJH Doradztwo Gospodarcze cytowany przez portal prawo.pl.
Jak ZUS sprawdzi, co robiłeś na L4?
Oto kilka sposobów, jak ZUS będzie mógł kontrolować pracowników, przebywających na L4:
- urzędnicy będą monitorować i sprawdzać portale społecznościowe, aby sprawdzić, co robisz i gdzie przebywasz.
- ZUS będzie mógł sprawdzić, czy telefon twojej żony nie logował się na Malediwach, kiedy ty byłeś na L4. Będzie mógł także zapytać ją wprost i poprosić o informację, jednak członek rodziny może odmówić odpowiedzi na pytania w toku postępowania.
- znajomy czy sąsiad będą musieli dostarczyć zakładowi informacje o osobie korzystającej ze świadczenia. Sąsiad będzie pytany, czy Kowalski przebywający na L4 nie pracował w tym czasie w ogródku chociażby przy koszeniu lub nie remontował domu.
- urzędnicy będą mogli też wystąpić do prowadzących portale społecznościowe lub operatorów telekomunikacyjnych, by sprawdzić aktywność danej osoby we wskazanym okresie.
- jeśli okaże się, że na L4 wyjechałeś za granicę - ZUS będzie mógł wystąpić do biura podróży z prośbą o informację, gdzie przebywasz.
Zasiłek chorobowy do zwrotu
Z kolei od soboty, 18 września 2021 r. obowiązuje nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 1621). Wprowadziła ona zasadnicze zmiany w art. 84 dotyczącym zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. W nowelizacji pojawił się nowy punkt, który daje podstawę prawną ZUS-owi do występowania z żądaniem zwrotu zasiłku chorobowego, gdy był on - zdaniem ZUS - nienależnie pobrany.
Art. 84 ust. 2 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych określa, że za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się świadczenia z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, co do których stwierdzono, że w okresie ich pobierania świadczeniobiorca wykonywał w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystywał zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.
Jeszcze do niedawna w takich przypadkach, czyli wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy lub wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia, ZUS uznawał te kwoty za nienależnie pobrane, jako „świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia”. W efekcie Zakład wydawał decyzje odmawiające prawa do zasiłku i zobowiązujące do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku. Teraz ma podstawę prawną do żądania zwrotu świadczeń wypłaconych z tytułu choroby z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego.
Jak przebiega kontrola zwolnień lekarskich? Kto na celowniku?
Za okres pobytu na zwolnieniu lekarskim należy się zasiłek chorobowy. Jeżeli osoba korzysta ze zwolnienia niezgodnie z jego przeznaczeniem, ZUS wstrzymuje wypłatę świadczenia, a jeżeli zostało już wypłacone, nakazuje jego zwrot. Którzy chorzy mają największe szanse na kontrolę z ZUS? ZUS ma prawo skontrolować każde zwolnienie lekarskie. W przypadku niektórych osób prawdopodobieństwo kontroli jest większe.
- Sprawdzani są głównie ci, którzy często korzystają z kolejnych krótkotrwałych zwolnień lekarskich od różnych lekarz.
- Na celowniku ZUS są również ci, którzy korzystają ze zwolnień długoterminowych.
- Kontroli L4 mogą się również spodziewać osoby, które kiedyś musiały zwrócić zasiłek, bo korzystały ze zwolnienia nieprawidłowo
- Często też informacje o nieprawidłowym wykorzystaniu zwolnienia ZUS dostaje od pracodawców czy "życzliwych". Takie donosy są od ręki sprawdzane
- Część zwolnień ZUS typuje też do kontroli losowo, więc każde zwolnienie może być sprawdzone.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.