Grzybobranie? Większość z nas je uwielbia. Jak nie zgubić się podczas spacerów po lesie, pisaliśmy pod TYM linkiem. Jak nie stracic zdrowia, piszemy poniżej.W lasach wysyp grzybów a na Facebooku wysyp zdjęć - chwalipostów z pięknymi okazami ale i pytań, czy ten grzyb jest trujący. Od zawsze obowiązuje jedna zasada: nie jesteś pewien, nie jedz! Lepiej zrezygnować z aromatycznego sosu, zupy czy marynat niż walczyć z zatruciem a nawet o życie.
Jakie grzyby kiedy szukać?
Grzyby są organizmami, które pojawiają w określonej porze roku, główne jesienią, ich „owocowanie” jest związane z temperaturą i wilgotnością ściółki. Są to warunki konieczne aby z grzybni zawiązywały się owocniki zwane popularnie „grzybami”. Ponieważ większość grzybów jadalnych tworzy mikoryzę z drzewami (związek korzeni roślin i grzyba) uniemożliwia to uprawę tych grzybów, gdyż poza lasem nie mogą się one rozwijać. Znajomość związków mikoryzowych ma praktyczne znaczenie dla zbieracza grzybów. Wiedząc z jakimi drzewami współżyją najważniejsze gatunki grzybów jadalnych można orientować się, w których zbiorowiskach leśnych i pod jakimi drzewami należy szukać określonych gatunków grzybów. Na początku lata (od połowy czerwca) owocuje coraz więcej gatunków grzybów jadalnych: maślak pstry, maślak sitarz, podgrzybek złotawy, podgrzybek zajączek, pieprznik jadalny, koźlarze oraz trujące: strzępiak ceglasty, krowiak podwinięty(olszówka). Pojawia się również goryczak żółciowy. W lipcu następuje spadek owocowania grzybów. W sierpniu, w szczególności w lasach bukowych pojawiają się gołąbki, lejkowiec dęty, w lasach dębowych śmiertelnie trujący muchomor zielonawy (sromotnikowy). W lasach iglastych: podgrzybek brunatny, mleczaj rydz, zasłonaki. W końcu sierpnia i we wrześniu obserwuje się maksymalny wysyp grzybów szczególnie w lasach liściastych. W lasach iglastych jest on nieco opóźniony, a większa obfitość występuje pod koniec września i w październiku. Późną jesienią w lasach liściastych pojawia się opieńka miodowa, gąsówka naga, a w lasach iglastych gąska zielonka i gąska niekształtna. Są to typowe gatunki grzybów jesiennych. Najobficiej, późną jesienią, zimą i wczesną wiosną pojawia się zimówka aksamitnotrzonowa.
Grzybobranie- podstawowe zasady
Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny przypomina o kilku podstawowych zasadach, z którymi powinni zapoznać się amatorzy zbierania grzybów. Najlepiej na grzybobranie udajemy się z osobą, która dobrze zna się na grzybach lub zaopatrujemy się w dobry atlas grzybowy (obszerny opis wielu gatunków wraz z fotografiami) – dzięki temu możemy uniknąć pomyłki.
- Zbieramy tylko takie grzyby, co do których mamy pewność, że są jadalne – w razie wątpliwości, nie niszczymy grzybów, gdyż mogą to być gatunki chronione (przed grzybobraniem warto zapoznać się z chronionymi gatunkami grzybów) i stanowią ważny element ekosystemu lasu, a także są pożywieniem dla wielu zwierząt.
- Nie zbieramy grzybów zapleśniałych, zarobaczonych, nadgryzionych przez zwierzęta, nasączonych wodą oraz tych, które rosną na skraju lasu, w rowach, w okolicach zakładów produkcyjnych, wysypisk śmieci, skupisk odpadów, dróg o dużym natężeniu ruchu – grzyby rosnące w takich warunkach wchłaniają z otoczenia metale ciężkie oraz inne zanieczyszczenia.
- Jeżeli wiedza na temat grzybów jest niewystarczająca zbieramy tylko grzyby rurkowe – najwięcej gatunków trujących występuje wśród grzybów blaszkowych, tak więc kierując się tą zasadą stwarzamy mniejsze ryzyko zatrucia niż w przypadku grzybów blaszkowych.
- Zbieramy tylko grzyby wyrośnięte, o dobrze wykształconych cechach charakteryzujących dany gatunek. Zbyt młode owocniki nie mają wykształconych cech, więc w konsekwencji można bardzo łatwo pomylić gatunki jadalne z niejadalnymi i trującymi.
- Grzyby należy wykręcać z podłoża, miejsca po nich przykrywamy ściółką, mchem – zabiegi tego typu zapobiegają wysychaniu grzybni.
- Zebrane owocniki umieszczamy w wiklinowych koszykach lub innych tego typu pojemnikach, które przepuszczają powietrze, nigdy w foliowych torbach ! W takich torebkach grzyby kruszą się, poza tym zaparzają, szybciej się psują i mogą nabrać szkodliwych dla naszego zdrowia właściwości.
- Nie próbujemy rozpoznawać trujących gatunków grzybów na podstawie ich smaku (trujący muchomor sromotnikowy ma słodkawy, przyjemny smak); Nie stosujmy nigdy metod typu ciemnienie srebrnej łyżeczki lub ciemnienie cebuli podczas gotowania jej z grzybami.
Pogotowie dla grzybiarzy
Jeżeli mimo porównywania zbiorów z fotografiami w atlasie, wątpliwościami osoby znającej się na grzybach czy zebrane grzyby są trujące czy też jadalne, można skorzystać z porady grzybowej w WSSE w Poznaniu, o czym można przeczytać TUTAJ . Porady takie są bezpłatne. Specjaliści przeglądają dostarczone grzyby i dokonują oceny gatunkowej owocnika. Gatunki niejadalne, trujące lub też owocniki, które nie nadają się do spożycia zostają odrzucone. Pamiętajmy, że wszystko musi się odbywać w warunkach reżimu sanitarnego związanego z sytuacja epidemiologiczną.
- Coraz więcej osób zgłasza się na porady grzybowe do naszych grzyboznawców. Przypominamy, że nasi specjaliści czekają na grzybiarzy ze zbiorami, którzy chcieliby sprawdzić swoje grzyby. Eksperci dyżurują od poniedziałku do piątku w godzinach 7.25 do 15.00. W przypadku wysypu grzybów na terenie woj. wielkopolskiego uruchomione zostaną dodatkowo dyżury w soboty w godzinach od 12:00 do 16:00‼️ - czytamy na facebookowej stronie Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Poznaniu.
Jak sprawdziliśmy, nasz lokalny Inspektorat w Gostyniu nie prowadzi takich dyżurów, najbliższy taki dyżur jest dostępny w Lesznie. Jak czytamy na stronie Inspektoratu w Lesznie:
- Grzyboznawca z Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lesznie udziela porad grzybowych w zakresie określania przynależności gatunkowej grzybów oraz wydaje atesty we wtorki i środy w godzinach od 10:00 do 14:00.
Jeśli więc nie uśmiecha nam się każdorazowe jechanie z koszykiem do Leszna czy Poznania- polegajmy na zdaniu doświadczonych grzybiarzy i zdrowym rozsądku. Lepiej wyrzucić 20 niepewnych okazów niz 1 grzybem zatruć pół rodziny. Przypominamy, że dawka trującego grzyba, który spowoduje u nas zaledwie niestrawności- może doprowadzic do poważnego zatrucia czy zgonu małego dziecka, osoby starszej czy o osłabionej odporności.
Nie zaleca się jedzenia grzybów:
• kobietom w ciąży i karmiącym,
• dzieciom,
• osobom starszym,
• osobom z zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego.
